ترجمه؛ گونه‏ ای اقتباس (مطالعه موردی: اقتباس سینمایی از رمان آلیس در سرزمین عجایب)

اقتباس حوزه‏ای جدید در مطالعات ادبی بینامتنی است که یکی از موضوعات آن بررسی چگونگی ترجمه متن و تبدیل آن به دیگر رسانه‏ هاست. پژوهشگران این حوزه تبدیل متن ادبی به فیلم و دیگر رسانه‏‌ها را نوعی ترجمه می‌دانند که در آن نشانه‏ های کلامی به نشانه‌های غیر کلامی تبدیل‏ می‌شود. رمان آلیس در سرزمین عجایب یکی از آثاری است که، قتباس‏های سینمایی گوناگونی از آن صورت گرفته‏است. هدف ما در پژوهش حاضر، بررسی تغییرات فیلم آلیس در سرزمین عجایب ساخته برتون در مقایسه با رمان بوده‏است. بدین منظور، با توجه به دیدگاه کاهیر درباره انواع اقتباس سینمایی از متون ادبی به عنوان نوعی ترجمه و تعریف کوریگان از وفاداری فیلم به اثر ادبی‏، عناصر داستان ازجمله شخصیت‏ها و چهار بخش از رمان که در طرح داستان نقش اساسی دارند، با فیلم مقایسه شد. حاصل آنکه اقتباس سینمایی برتون از این رمان نوعی ترجمه سنتی است که در آن، شخصیت‏ها، زمان، مکان، و طرح اصلی داستان حفظ شده، اما هویت آلیس دچار تغییر و تحول شده است.